Қазақстан мен Ресей: Агроөнеркәсіптегі озық технологиялар көрмесі

       ҚР Президенті жанындағы Ұлттық Ғылым академиясы Ресей Ғылым академиясымен бірлесіп «Экспо-Агроөнеркәсіптік кешендегі озық технологиялар» халықаралық көрмесін ұйымдастырды. Іс-шара 2025 жылғы 2 сәуірде ашылған Қазақстан-Ресей Озық технологиялар орталығының қызметін көрсету аясында өтті.

       Көрме Қазақстан мен Ресейдің аграрлық саласындағы ғылыми жетістіктерді, инновациялық әзірлемелерді және практикалық шешімдерді көрсетуге арналған басты алаң болды. Оның мақсаты – ғылым мен бизнестің өзара байланысын күшейту, шикізат өндіруден бастап ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеуге дейінгі тізбекті дамыту, қосылған құны жоғары өнімдер шығару және тұрақты құн жасау жолдарын қалыптастыру.

       БҰҰ Азық-түлік және ауыл шаруашылық ұйымының (ФАО) мәліметтеріне сәйкес, әлемде 800 миллионнан астам адам аштыққа ұшырайды. 2050 жылға қарай азық-түлік өндірісі кемінде 50% өсуі қажет. Мұндай жағдайда Қазақстан мен Ресейдің ресурстық әлеуеті жаһандық азық-түлік қауіпсіздігіне елеулі үлес қосуға мүмкіндік береді. Екі елдің бірлескен жұмысы ғылыми мектептер мен технологиялық мүмкіндіктерді біріктіріп, озық технологияларды енгізу, геоақпараттық жүйелер мен жасанды интеллект негізіндегі цифрлық шешімдер әзірлеу және мамандардың жаңа буынын даярлау үшін платформа қалыптастырады.

       Көрмеде ерекше назар өсімдіктердің генетикалық ресурстары мен тұқым шаруашылығына бөлінді. Генетикалық әртүрлілікті сақтау, селекцияны дамыту және климаттық тәуекелдерді ескере отырып, жаңа сорттарды құру бойынша бірлескен бастамалар талқыланды. Өткен жылы Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясы мен Ресей Ғылым академиясы Н.И. Вавилов атындағы Бүкілресейлік өсімдіктердің генетикалық ресурстары институтымен коллекциялармен алмасу туралы келісімге келген. Көрме аясында бұл ынтымақтастықты іске асырудың практикалық қадамдары қарастырылды.

       Көрме бағдарламасына пленарлық отырыс және төрт секциялық конференция кірді:

Өсімдік шаруашылығы мен егіншілік – тұрақты егіншілік жүйелері, көміртекті технологиялар, геномдық селекция, цифрлық егіншілік платформалары, алқаптарды геоақпараттық бақылау.

Мал шаруашылығы және ветеринария – ірі деректерге сүйене отырып жем-шөп өндірісіндегі инновациялар, жануарлардың денсаулығы, селекция және генетика.

Ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеу – қосылған құнды арттыру технологиялары, органикалық және функционалдық азық-түлік, биоөнімдер, экспортқа бағдарланған ингредиенттер.

Суды басқару ресурстары – суды үнемдеу, құрғақшылықтың алдын алу, тиімді суару, геоақпараттық жүйелер мен жасанды интеллект үлгілері арқылы өзен бассейндерін басқару.

       Көрменің басты жобаларының бірі – А.И. Бараев атындағы астық шаруашылығы орталығында Ресей Ғылым академиясымен бірлесіп құрылған «Kaz Agro Carbon» көміртек полигоны. Полигон агроэкожүйелердегі көміртек теңгерімін өлшеу, шығарындыларды азайту және парниктік газдарды сіңіру технологияларын әзірлеуге арналған.

Сонымен қатар, 1 желтоқсанда Қазақ көкөніс және жеміс шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында Мичурин бағы ашылады. Онда Ресейдің 600-ден астам перспективалы жеміс дақылдарының сорттары отырғызылады. Бұл алаң болашақ селекциялық бағдарламаларға арналған генетикалық коллекция және демонстрациялық зерттеу алаңы болады.

       Көрменің нысаналы аудиториясы – ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер, мемлекеттік органдар, ғылыми-білім беру мекемелері, зерттеу орталықтары, технологиялық компаниялар, стартаптар, инвестициялық қорлар және халықаралық ұйымдар. Іс-шара қатысушыларға екі елдің агроөнеркәсіп кешенінің дамуына жаңа бағыттар ашуға, әлемдік нарықтағы позицияларын нығайтуға және азық-түлік қауіпсіздігі мен тұрақты даму саласындағы ұзақ мерзімді көшбасшылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.