Қазақстан қылмыс әлемінде қандай орында?

2025 жылдың бірінші жартыжылдығында Қазақстан қылмыс деңгейі бойынша әлемдік рейтингте 148 елдің арасында 76-шы орынды иеленді. ҚР индексі 100-ден 45,6 құрады. Индекс неғұрлым үлкен болса, қылмыс деңгейі соғұрлым жоғары болады, дейді сарапшылар finprom.kz

Бағалау азаматтардың сауалнамалары мен олардың қылмыстың жалпы деңгейін қабылдауы, күндіз-түні қауіпсіздікті сезінуі, қылмыстың белгілі бір түрлеріне (тонау,автокөлік ұрлау, физикалық шабуылдар, қоғамдық қудалау және алалаушылық оқиғалары), сондай-ақ мүліктік (ұрлық, вандализм) және зорлық-зомбылықтың ауырлығына қатысты алаңдаушылық негізінде қалыптасады, кісі өлтіру, жыныстық зорлық-зомбылық қылмыстар.

Әлемдегі ең қауіпті елдер-Гаити, Папуа — Жаңа Гвинея, Венесуэла, Ауғанстан және Оңтүстік Африка, ең қауіпсіз — БАӘ, Андорра және Катар. ТМД-да Қазақстанға қарағанда қылмыс деңгейі жоғары, Беларусь пен Украина тіркелген. Молдова 80-ші, Ресей — 97-ші, Әзірбайжан — 114-ші, Өзбекстан — 123-ші, Армения — 140-шы орындарды иеленді.

Қылмыс индексі бойынша қалалар рейтингінде Алматы 53,5 көрсеткішімен 118-орында, Астана-33,4 индексімен 281-орында. Екі жағдайда да қылмыс деңгейі орташа деп жіктеледі.

ТМД қалаларының ішінде Одесса ең қауіпті, ал Ереван ең қауіпсіз деп танылды.

Әлемдік рейтингте ең қауіпті қалалар Оңтүстік Африка Питермарицбург пен Претория, сондай-ақ Папуа — Жаңа Гвинеядағы Порт-Морсби болды. Араб қалалары ең қауіпсіз болып шықты — БАӘ-дегі Абу-Даби мен Аджман, сонымен қатар Катардағы Доха.

Қазақстандағы жағдай

Сонымен қатар, ҚР Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу Комитетінің (БП ҚСжАЕК) қазақстандық статистика деректеріне сәйкес ағымдағы жылдың қаңтар–тамыз айларында 10 мың тұрғынға шаққанда қылмыс деңгейі төмендеді. Көрсеткіш бір жыл бұрынғы 70,8-ге қарағанда 10 мың адамға шаққанда 65,2 құқық бұзушылықты құрады.

Ел өңірлерінің жартысында қылмыс деңгейі орташа республикалық деңгейден асып түсті. Ең Үлкен мәндер Астанада (10 мың адамға шаққанда 110,2 құқық бұзушылық) және Алматыда (100,7), сондай-ақ Абай (80,7), Павлодар (77,7) және Қарағанды (71,9) облыстарында тіркелді.

Қылмыстың ең төмен деңгейі Түркістан (10 мың адамға шаққанда 24,4 құқық бұзушылық), Маңғыстау (36,8) және Қызылорда (38,4) облыстарында байқалды.

Ағымдағы жылдың қаңтар–тамыз айларында Қазақстанда 88,4 мың қылмыстық құқық бұзушылық тіркелді — 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 7,3%-ға аз.

Өңірлік бөліністе құқық бұзушылықтардың ең көп саны дәстүрлі түрде халық тығыз орналасқан аймақтарға тиесілі болды. Осы теріс көрсеткіш бойынша Алматы көшбасшы болып қалды: 15,6 мың жағдай, бір жыл бұрынғы 17,2 мың жағдайға қарағанда (қысқарту — 9,5% - ға). Тіркелген қылмыстық құқық бұзушылықтар саны ең көп өңірлердің бестігіне Астана (11,6 мың жағдай), Алматы облысы (6,1 мың жағдай), Қарағанды облысы (5,4 мың жағдай) және Шымкент (4,3 мың жағдай) кірді.

Ең аз қылмыстық құқық бұзушылық Ұлытау, Маңғыстау және Жетісу облыстарында тіркелді.

ҚазАқпарат